İş Kazası Ve Meslek Hastalığında Tazminat Hakları

İş Kazası ve Meslek Hastalığı

İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay, İş Kazası; mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalık Meslek Hastalığı anlamına gelir.

İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.

Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. İşveren risklerden kaçınmak, mücadele etmek, tehlikeden kaçınmak veya en aza indirmek gibi ilkelerle bağlı olarak yükümlülüklerini yerine getirmektedir. Ancak tüm bu önlemlere rağmen veya bu önlemlerin bilinçli veya ihmalen alınmaması nedeniyle işveren bünyesinde iş kazası ve meslek hastalıkları gerçekleşebilmektedir.

İş Kazası ve Meslek Hastalığına ilişkin uyuşmazlıklar uygulamada sıklıkla görülmekte olup buna ilişkin düzenlemeler İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, ve Sosyal Sigortalar Kanunu’nda ayrıntılı olarak yapılmıştır.

İş Kazası Nedir?

Sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununda sigortalının iş kazası aşağıda şekilde açıklanmıştır:

1- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,

2- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,

3- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,

4- Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,

5- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,

Meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.

Meslek Hastalığı Nedir?

Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir.

Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun;

a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi,

b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi, sonucu kurumca belirlenen Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.

Bazı durumlarda meslek hastalıkları sigortalının işten ayrılışı sonrasında ortaya çıkabilmektedir. Hangi hastalıkların meslek hastalığı sayılacağı ve bu hastalıkların, işten fiilen ayrıldıktan en geç ne kadar zaman sonra meydana çıkması hâlinde sigortalının mesleğinden ileri geldiğinin kabul edileceği Meslek Hastalıkları Listesine göre tespit ve tayin edilir.

Herhangi bir meslek hastalığının klinik ve laboratuvar bulgularıyla kesinleştiği ve meslek hastalığına yol açan etkenin, işyeri incelenmesiyle kanıtlandığı hâllerde, meslek hastalıkları listesindeki yükümlülük süresi aşılmış olsa bile, söz konusu hastalık, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun kararı ile meslek hastalığı sayılabilir. Yönetmelikte belirlenmiş hastalıklar dışında herhangi bir hastalığın meslek hastalığı sayılıp sayılmaması hususunda çıkabilecek uyuşmazlıklar, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.

İş Kazası ve Meslek Hastalığı Sonrasında Meydana Gelen Durumlar

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu sigortalı bedensel zararlara uğramış veya iş kazası ölüm ile sonuçlanmış olabilir. Bedensel zarar kapsamında ise işçi iş göremez hale gelmiş olabilir.

İş göremezlik geçici ve kalıcı iş göremezlik olarak ikiye ayrılır.

İş kazası ve Meslek Hastalığında Maddi Tazminat Davası

Zararın neticesine göre maddi tazminat davalarında talep edilebilecek değerler değişmektedir.

1. Ölüm halinde istenebilecek zararlar: Cenaze giderleri, tedavi giderleri ve ölen işçinin desteğinden yoksun kalan aile bireylerinin uğradıkları kayıplardır.

2. Yaralanma halinde istenebilecek zararlar: Bedensel zararlar, tedavi giderleri, kazanç kaybı, çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar ve ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplardır.

İş kazası ve Meslek Hastalığında Manevi Tazminat Davası

1. Ölüm veya ağır bedensel zarar hâlinde istenebilecek zararlar: Ölüm halinde ölenin yakınlarına, ağır bedensel zarar halinde ise zarar görenin kendisine ve yakınlarına manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesi gerekmektedir.

2. Yaralanma halinde istenebilecek zararlar: Bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutularak, zarar gören işçiye uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verilir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı/davalılar gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. İş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.

İş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları hakkında dava şartı arabuluculuğa gidilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

İş Kazalarına İlişkin Tespit ve Maddi Manevi Tazminat Davalarında Husumet

İş kazasından kaynaklanan maddi manevi tazminat davalarında olayın önceden iş kazası olarak tespit edilip edilmediği incelenmektedir. Bildirilmemiş, iş kazası olarak bildirildiği halde kayda geçirilmemiş, iş kazası olarak belirlenmemiş mevcut olgu varsa öncelikle iş kazası tespitine ilişkin dava açılması gerekmektedir.

İş kazası nedenine dayalı maddi ve manevi tazminat istemleri için zararlandırıcı olayın iş kazası olup olmadığının tespiti ön sorundur.

Yapılacak iş; olayın Kurumca iş kazası olarak kabul edilmemesi nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumuna ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “iş kazasının tespiti” davası açılmasıdır.

Tespit davası açılmışsa maddi ve manevi tazminat davası için bekletici sorun yapılır. İş kazasının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanının doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf olmayacaktır.

İş Kazaları ve Meslek Hastalığından Kaynaklanan Ceza Davaları

İş kazaları ve meslek hastalıkları işverenin tüm önleyici tedbirleri almasına rağmen meydana gelebileceği gibi işverenin ihmali/taksiri veya kastı ile de gerçekleşebilmektedir. Böyle durumlarda şartların gerçekleşmesi halinde zarar görenlerin kasten veya taksirle öldürme, yaralama gibi çeşitli sevk maddelerinden ceza yargılamasına gitme olanağı da ayrıca bulunmaktadır.

İş kazası ve Meslek Hastalığı Sigortasından Sağlanan Haklar

İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından Sosyal Güvenlik Kurumunca sağlanan haklar şunlardır:

a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi.

İş kazası ve Meslek Hastalığı Bakımından İşverenin ve Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu

İş kazası ve meslek hastalığı,
1. İşverenin kastı veya
2. Sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse

Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. Kaçınılmazlık ilkesi olay itibarıyla alınması gereken önlemlerin alındığı bir düzlemde zararın yine de meydana gelip gelmeyeceğine ilişkin bir değerlendirmedir. Olayın kaçınılmazlığı kavramı incelenir.

İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Bildirimi

İş Kazası ve meslek hastalıklarının kuruma bildirimi için işveren veya bazı sigortalılara bazı yükümlülükler verilmiştir. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen veya yazılı olarak bildirilen hususları kasten eksik ya da yanlış bildiren işverene veya sigortalıya, Kurumca bu durum için yapılmış bulunan masraflar ile ödenmişse geçici iş göremezlik ödenekleri rücu edilir, aynı zamanda idari para cezalarına hükmolunur.

İş kazasından ve meslek hastalığından kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin yapılacak olan başvuruda veya açılacak olan her türlü davada hak kaybına uğramamanız için hukuki süreci mutlaka bilgisine güvendiğiniz bir izmir iş kazası davası avukatı ile yürütmenizi tavsiye etmekteyiz.

İzmir İş kazası davası avukatı olan Avukat İhsan Mert Çiftçi, kurucusu olduğu İMÇ Hukuk Bürosu bünyesinde yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişi müvekkillerine yukarıda bahsedilen hizmetlerin haricinde İş Hukukunun her alanında ve tüm hukuki süreçlerinde etkin ve sonuç odaklı bir şekilde avukatlık hizmeti sağlamaktadır.

Detaylı bilgi ve avukatlık hizmeti almak için bu sayfanın sağında bulunan telefon veya Whatsapp kutucuğuna tıklayarak bizi arayabilir, mesaj gönderebilir, mail yolu ile tarafımıza uklaşabilir veya sayfamızda bulunan iletişim formunu doldurarak avukatlarımızın sizinle iletişime geçmesini sağlayabilirsiniz.

SORUMSUZLUK BEYANI

Hukuki iş ve işlemlerinizi bilgisine güvendiğiniz bir avukat aracılığı ile yürütmenizi tavsiye ederiz. İşbu internet sitesinde yer alan yazılar yalnızca bilgi amaçlı olup, bu internet sitesinde bulunan hiçbir bilgi hukuki tavsiye, reklam ya da iş geliştirme amacına yönelik değildir.

İşbu internet sitesi aracılığı ile bilgi görüntülenmesi ve edinilmesi; soru ve talep formu doldurulması ve gönderilmesi İMÇ Hukuk Bürosu Avukatlık Bürosu ortakları ve çalışanları ile hiçbir hukuki ilişki ve/veya avukat-müvekkil ilişkisi doğurmaz. İMÇ Hukuk Bürosu işbu internet sitesinde sunulan hiçbir bilginin içeriği, güncelliği ya da doğruluğu konusunda bir garanti vermemektedir ve ziyaretçilerin bu internet sitesinde yer alan bilgilere dayanarak gerçekleştirecekleri hiçbir eylemden ötürü sorumluluk kabul etmemektedir.